ศัพท์ชวนรู้

หมายถึง การระงับข้อพิพาทโดยอนุญาโตตุลาการซึ่งเป็นบุคคลที่สาม โดยคู่กรณี (๑) อาจเลือกบุคคลที่สามเป็นอนุญาโตตุลาการจำนวนหนึ่งคน (Sole Arbitrator) หรือหลายคนเป็นคณะอนุญาโตตุลาการ (Arbitral Tribunal) ก็ได้ (แต่ต้องเป็นจำนวนเลขคี่) หรือ (๒) อาจเลือกสถาบันอนุญาโตตุลการ (Institution Arbitration) ทั้งนี้ คู่กรณีอาจกำหนดวิธีการระงับข้อพิพาทไว้ในสัญญาเรียกว่า “สัญญาอนุญาโตตุลาการ” หรืออาจระบุเป็นข้อสัญญา (Arbitration Clause) ก็ได้ โดยอนุญาโตตุลาการจะทำหน้าที่วินิจฉัยการชี้ขาดข้อพิพาทที่เกิดขึ้นเป็นคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการ (Arbitral Award) ซึ่งคู่กรณีต้องผูกพันตามคำชี้ขาดดังกล่าว ทั้งนี้ หากคู่กรณีฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งไม่ปฏิบัติตามคำชี้ขาด คู่กรณีอีกฝ่ายอาจยื่นคำร้องต่อศาลที่มีเขตอำนาจให้บังคับตามคำชี้ขาดได้