ผู้เรียนปลื้มหลักสูตร Digital Citizen ด้าน ETDA เผยเตรียมเปิดให้ทุกคนเรียนได้ฟรี ปลายปี 64 นี้ ทั้งแบบออนไลน์และออฟไลน์

ในยุคที่ไม่ว่าหยิบจับอะไรก็ต้องพึ่งพาเทคโนโลยี ทําให้เกือบทุกกิจกรรมในชีวิตเรา เชื่อมต่อออนไลน์อย่างเลี่ยงไม่ได้ ทั้งการสื่อสาร ค้นคว้าหาความรู้ ติดตามความบันเทิง หรือแม้แต่การซื้อขายสินค้าและบริการทางออนไลน์ก็ตาม จึงไม่น่าแปลกที่สถิติการใช้งานอินเทอร์เน็ตของคนไทย เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องทุกปี โดยปีที่ผ่านมา  รายงานผลการสำรวจพฤติกรรมผู้ใช้อินเทอร์เน็ตในประเทศไทย ปี 2563 ของ สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (สพธอ.) หรือ ETDA (เอ็ตด้า) กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม เอง ก็พบว่า คนไทยใช้อินเทอร์เน็ตเฉลี่ยวันละ 11 ชั่วโมง 25 นาที ไปแล้ว โดยเพิ่มขึ้นจากปี 2562 ถึง 1 ชั่วโมง 3 นาที โดยปีแรกที่ ETDA เริ่มทำผลสำรวจ คือปี 2556 คนไทยใช้เน็ตเฉลี่ยเพียงวันละ 4 ชั่วโมง 36 นาทีเท่านั้น คิดเป็นอัตราการเติบโตที่เพิ่มขึ้นถึง 3 เท่าตัว และแต่ละช่วงวัย ภูมิภาคไหน ก็ใช้อินเทอร์เน็ตไม่แตกต่างกันมากนัก ยกเว้นกลุ่ม Baby Boomer (อายุ 56-74 ปี)  หรือผู้สูงอายุที่มีการใช้อินเทอร์เน็ตอยู่ที่ 8 ชั่วโมง 41 นาที น้อยกว่ากลุ่มอื่น ๆ
 
นี่คือสัญญาณว่า คนไทยกําลังก้าวสู่พลเมืองดิจิทัลอย่างเต็มตัว แต่พลเมืองดิจิทัลที่มีคุณภาพ ใช้ประโยชน์จากโลกออนไลน์อย่างสร้างสรรค์ รู้เท่าทัน ไม่ตกเป็นเหยื่อภัยคุกคาม คือความท้าทายที่ ETDA ต้องเดินหน้าพัฒนาความรู้ ยกระดับทักษะดิจิทัลคนไทยให้ต่อเนื่อง จนนํามาสู่การต่อยอดเป็นหลักสูตรการสร้างความตระหนักรู้ในการใช้อินเทอร์เน็ต (Digital Citizen)

 
ดร.ชัยชนะ มิตรพันธ์ ผู้อำนวยการ ETDA กล่าวว่า จากการสํารวจพฤติกรรมผู้ใช้อินเทอร์เน็ต เราพบว่ากลุ่มของเด็กและเยาวชน แล้วก็ผู้สูงอายุ มีความเสี่ยงในการใช้อินเทอร์เน็ตค่อนข้างสูง จึงได้ริเริ่มโครงการ Internet for Better Life หรือว่า IFBL ขึ้นมา ในปี 2561 โดยที่เราก็มีทีมงานในการลงพื้นที่ไปสร้างความตระหนักรู้ให้กับคนสองกลุ่มนี้นะครับอย่างต่อเนื่อง แล้วก็คิดว่าได้ผลค่อนข้างดี แต่ว่าการขยายผลยังทําได้ค่อนข้างยาก เพราะว่าทีมงานเราก็มีจํากัด หลังจากนั้นเราก็ต่อยอดขึ้นมาทําเป็นหลักสูตร Digital Citizen ประกอบไปด้วยคู่มือที่สามารถนำไปใช้งานต่อได้ง่าย ไม่ว่าจะเป็นแบบออนไลน์หรือว่าออฟไลน์ นำลงไปทํากิจกรรมกับชุมชนก็ได้ 

หลักสูตร Digital Citizen คืออะไร

หลักสูตร Digital Citizen หรือหลักสูตรการสร้างความตระหนักรู้ในการใช้อินเทอร์เน็ต ของ ETDA ได้พัฒนาขึ้นโดยอิงมาตรฐานจากกรอบ DQ Framework ทั้ง 8 ด้านของ DQ Institute สถาบันวิจัยชั้นนําด้านความฉลาดทางดิจิทัลหรือ DQ ที่มีเป้าหมายในการพัฒนาประชากรโลกให้พร้อมสู่การเป็นพลเมืองดิจิทัลที่มีคุณภาพ

ทั้งนี้ เพื่อให้สอดคล้องกับบริบทของคนไทยและประสบการณ์ของ ETDA ในการลงพื้นที่จัดการเรียนการสอนตลอดช่วงหลายปีที่ผ่านมา หลักสูตรนี้จึงได้รับการปรับปรุงและพัฒนากรอบเนื้อหาออกเป็น 5 ด้าน ได้แก่

1. Digital Identity อัตลักษณ์ดิจิทัล: สร้างความตระหนักรู้ในการสร้างตัวตนบนโลกออนไลน์ ให้เข้าใจ และระมัดระวังในการเปิดเผยข้อมูลส่วนตัวบนโลกออนไลน์
2. Digital Use การใช้เทคโนโลยีดิจิทัลอย่างเหมาะสม: สร้างความเข้าใจในการจัดสรรเวลาหน้าจอได้อย่างสมดุล และรับรู้ผลกระทบต่อสุขภาพกายและจิตใจจากการใช้งานอินเทอร์เน็ตทั้งกับตนเองและผู้อื่น
3. Digital Security การจัดการความปลอดภัยในโลกดิจิทัล: สร้างความตระหนักรู้ถึงพฤติกรรมเสี่ยงหรือความไม่ปลอดภัยที่อาจเกิดขึ้นบนโลกดิจิทัล รวมทั้งสร้างความเข้าใจต่อประเด็นภัยคุกคามไซเบอร์ที่เป็นอันตรายต่อข้อมูล ระบบ และอุปกรณ์ รวมทั้งรู้จักวิธีหรือเครื่องมือเบื้องต้นที่จะช่วยป้องกัน และรับมือกับภัยคุกคามได้
4. Digital Literacy การรู้เท่าทันดิจิทัล: สร้างองค์ความรู้ให้เข้าใจความหลากหลายของข้อมูลบนโลกดิจิทัล ให้สามารถค้นหา วิเคราะห์ และเผยแพร่เนื้อหาที่ถูกต้องตามหลักกฎหมายและจริยธรรม
5. Digital Communication การสื่อสารดิจิทัล: สร้างความเข้าใจถึงความสำคัญของผลกระทบจากการสร้างร่องรอยดิจิทัลทั้งทางบวกและลบ รู้จักเครื่องมือและวิธีการในการจัดการร่องรอยทางดิจิทัลที่ดี และการมีปฏิสัมพันธ์เพื่อสร้างความร่วมมือที่ดีบนโลกดิจิทัล



ดังที่ ผู้อำนวยการกล่าว หลักสูตรนี้รองรับรูปแบบการถ่ายทอดเนื้อหาทั้งออนไลน์และออฟไลน์ หรือแบบไฮบริด ที่ผสมผสานทั้งสองระบบ โดยไม่เน้นแค่การบรรยาย แต่ยังมีสื่อเรียนรู้ คลิปวิดีโอ อินโฟกราฟิกต่าง ๆ ที่ช่วยสร้างความเข้าใจให้ผู้เรียนด้วย

นําร่องถ่ายทอดความรู้แก่กลุ่มเป้าหมาย

ล่าสุด ETDA และพาร์ตเนอร์ อย่าง มหาวิทยาลัยขอนแก่น นําร่องถ่ายทอดความรู้แก่กลุ่มเป้าหมายทั้งกรุงเทพฯ ปริมณฑล รวมถึงหลายจังหวัดใน 4 ภูมิภาคทั่วประเทศ โดยเน้นมาตรการป้องกันควบคุมโควิด-19 ตามแต่ละพื้นที่ควบคุม เพื่อส่งเสริมการเป็นพลเมืองดิจิทัลที่คุ้นชินกับการทําธุรกรรมออนไลน์อย่างมั่นคงปลอดภัย และมีความมั่นใจในการใช้งานเครื่องมือดิจิทัล

ต่อไปนี้เป็นเสียงจากผู้ผ่านการอบรมหลักสูตรนี้

"มีความรู้เพิ่มขึ้น เข้ากูเกิลก็เป็น แต่ก่อนเล่นแต่เฟซบุ๊กกับไลน์ คืออยากรู้ว่า ของนี้ราคาเท่าใด มีแดด มีลม มีฝน เราก็จะดูได้"

"ได้รู้ว่า เออ เรื่องนี้ไม่ให้เขาหลอกโอนเงิน แล้วก็ไม่ให้เขาเอาบัตรประชาชนไปทำอะไร จะนำไปเล่าให้ลูกหลานฟัง ว่าอย่าไปเชื่อใครง่าย ๆ บางอย่างก็ไม่ใช่ความจริง"

"หนูได้รู้ว่าการใช้อินเทอร์เน็ต มีข้อดีข้อเสีย ข้อเสียคือทําให้นิ้วล็อก ทําให้ปวดร่างกาย ทําให้เสียสายตา ข้อดีคือสามารถใช้ค้นหาความรู้ในโลกอินเทอร์เน็ตได้"

"วันนี้ก็สนุกมาก ๆ เลย แล้วก็ได้ความรู้ใหม่ ๆ อยากขอบคุณอาจารย์ทุกท่านที่มาให้ความรู้กับพวกเรา แล้วเราก็จะไปปรับใช้ในชีวิตประจําวัน แน่นอนค่ะ"

"สมมุติแม่ทํานา แม่อยากรู้ว่านาเป็นดินอะไร เป็นดินทราย ดินทรายแล้วต้องใส่ปุ๋ยประเภทไหน ก่อนจะทําเราต้องทํายังไงก่อน ก็เข้าไปดูวิธีกําจัดหญ้า ก็เข้าไปกูเกิล เราอยากรู้อะไรก็เข้าไป ใช้หาความรู้ ประกอบอาชีพ"
 
"ก็ไปลงเฟซบุ๊ก ขายของทางออนไลน์ ถ้าสมมุติว่ามีการสอนอีก ก็จะแนะนําคนที่มีอายุ มาเรียนรู้ให้ทันสมัยขึ้น"

ทางด้านทีมผู้สอน ก็กล่าวว่า "คนสอนก็สนุก คนเรียนก็สนุก อยากให้จัดได้เยอะๆ จริง ๆ เป็นหลักสูตรที่คนที่แม้ไม่ค่อยได้ใช้ดิจิทัลเท่าไร ก็ยิ่งต้องมาเรียน ในยุคที่โลกกำลังจะเปลี่ยนไป มาเตรียมความพร้อมกันให้รู้เท่าทัน"



ดร.ชัยชนะ กล่าวว่า "หลักสูตร Digital Citizen ของ ETDA นอกจากจะมีเนื้อหาที่ครอบคลุมทั้ง 5 ด้านของความฉลาดในการใช้อินเทอร์เน็ตแล้ว ยังมีเครื่องมือในการวัดผลในลักษณะของ Pre-test/ Post-test เพื่อวัดประสิทธิภาพ/ประสิทธิผลในการเรียนรู้ผ่านหลักสูตรของเรา"

ทุกภาคส่วนสามารถนําหลักสูตรนี้ไปเป็นต้นแบบ ประยุกต์ใช้ ถ่ายทอดความรู้ ขยายเครือข่ายความร่วมมือสู่การสร้างพลเมืองดิจิทัลที่มีคุณภาพ คือ เป้าหมายสําคัญ

เช่นเดียวกับสื่อเรียนรู้ที่ ETDA สร้างสรรค์ขึ้นในช่วงที่ผ่านมา ทั้งหนังสือ คลิปแอนิเมชัน หนังสั้น อย่างชุด วัยใสวัยเก๋าฉลาดรู้เน็ต ที่ปัจจุบันมีถึง 3 ซีซัน รวมกว่า 30 รายการ เผยแพร่ในช่องทางออนไลน์ของ ETDA รอให้ทุกคนเรียนรู้ด้วยตนเอง เพื่อพัฒนาทักษะการใช้อินเทอร์เน็ต ยกระดับชีวิตด้วยดิจิทัล

ปี 2561 

• หลักสูตร อินเทอร์เน็ตเพื่อชีวิตที่ดีกว่า
• หนังสือ วัยใส วัยเก๋า ฉลาดรู้เน็ต 1

ปี 2562

• หนังสือ วัยใส วัยเก๋า ฉลาดรู้เน็ต 2
• แอนิเมชัน ชุด วัยใส ฉลาดรู้เน็ต ปี 1
• แอนิเมชัน ชุด วัยเก๋า ฉลาดรู้เน็ต ปี 1

ปี 2563

• หลักสูตร ETDA วัยใส วัยเก๋า ฉลาดรู้เน็ต (บนแพลตฟอร์ม สำนักงาน ก.พ.)
• แอนิเมชัน ชุด วัยใส ฉลาดรู้เน็ต ปี 2
• แอนิเมชัน ชุด วัยเก๋า ฉลาดรู้เน็ต ปี 2

ปี 2564

• แอนิเมชัน ชุด วัยใส ฉลาดรู้เน็ต ปี 3
• แอนิเมชัน ชุด วัยเก๋า ฉลาดรู้เน็ต ปี 3
• หนังสั้น ชุด วัยใสวัยเก๋า ฉลาดรู้เน็ต

รวมทั้งยังจัดทำบทความชุด IFBL บนเว็บไซต์ของ ETDA มาอย่างต่อเนื่อง

"สําหรับบุคคลหรือหน่วยงานที่สนใจในการนําหลักสูตร Digital Citizen ไปใช้ สามารถติดตามความก้าวหน้าของการพัฒนาหลักสูตรนี้ได้ผ่านช่องทางต่าง ๆ ของ ETDA ไม่ว่าจะเป็นเว็บไซต์หรือโซเชียลมีเดียต่าง ๆ เราคาดว่าหลักสูตรที่สมบูรณ์น่าจะออกมาได้ภายในสิ้นปีนี้" ดร.ชัยชนะ ทิ้งท้าย